Creatieve workshops voor én door jongeren
Het Bos is een artistiek huis in de stad, ondertussen een gevestigde waarde en bovendien een broedplaats waar kunst, sociale betrokkenheid en ontmoeting centraal staan. Op woensdagnamiddag mogen we een kijkje nemen bij Boslabs. Dit aanbod brengt vrijwilligers, kunstenaars en jongeren met verschillende culturele achtergronden, nationaliteiten en talen samen. De creatieve workshops zijn er om van elkaar te leren en de setting maakt dat iedereen er zichzelf kan zijn.
De jongeren halen uit dit project ook veel voor zichzelf. Iedereen kan en mag ideeën opperen, vragen stellen, op tafel leggen wat die wil... En nadenken wat die er zelf wil uithalen en van leren.
Warm nest
Boslabs kreeg een extra invulling als een solidariteitsproject in het European Solidarity Corps. Matilde en Caro nemen ons trots mee door het hele gebouw van Het Bos. In de gezellige Bosbar treffen we nog een paar jongeren die wat later waren aangekomen. Iedereen is hier welkom vanaf de lunch om samen boterhammen en soep te eten, iets te drinken, even te bekomen van de schoolochtend en te schuilen in dit warme nest. Na de lunch zwermen kleine groepjes uit naar de verschillende lokalen voor de workshop waar ze zich het meest tot aangetrokken voelen. Bij elke ruimte waar we naar binnen piepen, is een groepje jongeren van verschillende leeftijden en achtergronden aan de slag. Er is een workshop textiel, beeldende kunst, en de fotografiegroep is er net op uit met hun workshopcoach. In de ruimte waar ’s avonds concerten doorgaan, zit de grootste groep: bij de radioworkshop. Caro vertelt dat jongeren daar het vaakst naar terugkeren en verder bouwen aan een project, een show, een podcast, of zelfs opnames. Na afloop van zo’n project worden er ook al eens DJ-skills bovengehaald!
Boslabs Board, een klankbord van jongeren
Terug in de bar is er gezellig geroezemoes. Matilde vertelt dat ze de Boslabs tijdelijk coördineert. Ze probeert naast vooruit te blikken en te plannen, ook op het moment zelf aan te voelen wat er nodig is. Die rol wil ze ook opnemen in haar maandelijks overleg met een kerngroep jongeren. Op die manier bewaakt ze dat alles vlot verloopt en kunnen er ook bruggen naar andere projecten of werkingen gebouwd worden. Zo krijgen jongeren de kans om bijvoorbeeld een toonmoment te organiseren of kunnen ze doorstromen naar een ander aanbod.
Deze kerngroep gemotiveerde jongeren krijgt de klinkende naam ‘Boslabs board’. Maureen is de coach van het groepje. Zij is ervaren workshopgever, beeldend kunstenaar én lesgever in een onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers (OKAN). Ze is volgens Matilde dé geknipte tipgever voor een vlotte aanpak van de workshops voor de jongeren en dus de ideale coach voor hen.
Jongeren aan zet
Maar wat betekent nu die “XL” bij de naam Boslabs? Het geeft aan dat de jongeren echt het project zelf in handen nemen, een vraag die er deels door de jongeren zelf kwam en een antwoord van het Bos omdat zij jongeren die kans willen bieden. Caro: “Wij zien al meteen een verschil: jongeren vinden het heel fijn dat andere jongeren hen mee begeleiden. Ze kunnen zichzelf meer in hen herkennen. Er is ook een sfeer die vertrouwd voelt, een veilige setting. Doordat jongeren zelf de workshops begeleiden, hebben we meer begeleiders en is het in de groepjes rustiger werken.” Matilde vult aan: “Er zijn ook hele jonge begeleiders, die hier ervaring opdoen en dingen uitproberen. De deelnemers zien hen als rolmodel.”
Sietske komt erbij zitten. Zij is een van de kerngroepjongeren die de Boslabs begeleiden. Sietkse ziet ook een verschil met hoe het vroeger was: “Het voelt veiliger voor de deelnemers, doordat we iets strenger zijn geworden. De regels en grenzen zijn duidelijker en we benoemen ze duidelijk, in een taal die bij hun beleving aansluit. Zo creëer je ruimte om even apart te zitten met iemand die daar nood aan heeft. De jongeren halen uit dit project ook veel voor zichzelf. Iedereen kan en mag ideeën opperen, vragen stellen, op tafel leggen wat die wil... En nadenken wat die er zelf wil uithalen en van leren.”
De deur staat altijd open
We zien Sietske tussendoor in volle actie: ze spreekt enkele jongeren aan die rondhangen bij de ingang. Zij onderbraken de workshop voor andere plannen. Dat kan, die vrijheid is er, maar er zijn ook duidelijke afspraken: ofwel meedoen, ofwel naar buiten gaan. Iedereen is altijd opnieuw welkom. Niet elke jongere vindt meteen de eerste keer helemaal z’n draai, dat is ook prima.
Waarom Sietske het belangrijk vond om mee in dit project te stappen? “Ik ben een creatief persoon. Maar het sociaal engagement vind ik zeker even belangrijk. Ik heb zelf mogen stuntelen en niet iedereen heeft die mogelijkheid. Ik vind dat iedereen de ruimte moet krijgen om dat wel te doen en zo zijn weg te zoeken. Deze plek is zo laagdrempelig en geeft tegelijk de kans om met kunsteducatie kennis te maken, terwijl ook het sociale een plek krijgt.” Sietske kan haar doel goed benoemen: “Ik wil op het einde van deze reeks Boslabs de verschillende bouwstenen vinden en benoemen die nodig zijn om een sociale, veilige omgeving te creëren voor jongeren: dat wat nodig is om jongeren te kunnen ontvangen zodat ze zichzelf kunnen zijn en hun eigen ding kunnen doen”.
Het drietal sluit af met waardevolle tips voor iedereen die graag een project met jongeren wil opzetten: zorg voor een warm onthaal, maak je plek laagdrempelig en wees een veilige haven. Sietske benadrukt nog eens: “Een jongere is áltijd terug welkom, ook als die het een keertje heeft uitgehangen. Dan is het voor die dag afgelopen en is er een gesprek, maar de volgende keer staat de deur weer wagenwijd open.”
Tekst: Barbara Cleynen & Silke Lenaerts
Beeld: Amber Cnaepkens, Mortaza Rezaie (Boslabs XL)