Op bezoek bij de On-Arrival en Mid-Term Trainingen in Destelheide
Elk jaar organiseert JINT vormingen voor buitenlandse vrijwilligers die via het European Solidarity Corps vrijwilligerswerk komen doen in Vlaanderen. Deze trainingen gaan steeds door in Destelheide of Hanenbos, de centra van Algemene Dienst Jeugdtoerisme (ADJ). Voor hun magazine gingen Destelheide en Hanenbos in gesprek met Pieter-Jan Uytersprot, vaste trainer op deze vormingen, en JINT-collega Barbara Cleynen.
Dit artikel verscheen in 'Magazine Destelheide & Hanenbos' nummer 72 (januari 2025 - maart 2025). Geschreven door Tina Deneyer en Liesbet Van Lil.
Op de training blijkt vaak dat het voor iedereen een enorm leerrijke ervaring is, ook als het niet helemaal was wat ze ervan hadden verwacht.
Waaruit bestaan die vormingen voor de ESC-vrijwilligers?
Pieter-Jan: "Binnen de cyclus die de vrijwilligers doorlopen, bieden we hen verschillende trainingen aan. Zo krijgen ze vrij snel na hun aankomst een 'on arrival training'. Dat is een zesdaagse vorming die als doel heeft dat ze elkaar leren kennen. De vrijwilligers zitten immers allemaal verspreid over Vlaanderen, soms dicht bij elkaar, soms ver weg. Het is belangrijk dat ze een netwerk opbouwen met mensen die hetzelfde meemaken, zodat ze elkaar kunnen steunen, zeker in moeilijke momenten."
"Daarnaast zorgen we ervoor dat ze hun rechten en plichten kennen: hoe het programma werkt, wat er van hen verwacht wordt, en wat zij mogen verwachten. We bespreken ook de gebruiken en gewoontes in België. Dit doen we vaak aan de hand van hun eerste ervaringen. Waarom sluiten winkels hier zo vroeg? Waarom is het leven hier duur? Of waarom doen mensen alledaagse dingen, zoals afwassen, anders? We behandelen ook bredere onderwerpen: wat is belangrijk in België, en wat is taboe?"
Barbara: "Alles gebeurt via 'non-formal learning'. Zo sturen we de vrijwilligers tijdens een projectdag letterlijk op pad door België, in kleine groepjes, om een zelfgekozen onderzoeksvraag te verkennen. Ze nemen de trein, spreken mensen aan, gaan naar winkels, of bezoeken markten. Sommige groepen hebben bijvoorbeeld Vlaamse liedjes geleerd bij een gastgezin waarmee ze gekookt en gegeten hebben. Het is een gevarieerde en unieke manier om het land en de cultuur te ontdekken."
"Het tweede deel van de vorming vindt plaats na ongeveer zes maanden, de 'midterm training'. Op dat moment hebben ze al wat ervaringen opgedaan en zijn de eerste uitdagingen, zoals dipjes of conflicten, vaak al voorbijgekomen. We reflecteren dan op wat er al is gebeurd en kijken vooruit naar wat ze nog willen doen in de resterende tijd. Het is ook een moment om elkaar terug te zien, wat voor velen heel waardevol is."
Wat doen de ESC-vrijwilligers precies?
Pieter-Jan: "Dat varieert enorm. Sommigen werken in een circuswerking, een vogelopvangcentrum, of een lagere school. Andere ondersteunen mensen met een beperking of werken rond vredeseducatie binnen een internationaal netwerk."
Komt er een rode draad terug in hun ervaringen?
Barbara: "Op de 'midterm training' blijkt vaak dat het voor iedereen een enorm leerrijke ervaring is, ook als het niet helemaal was wat ze ervan hadden verwacht. Soms vallen de taken tegen of zijn er conflicten geweest, maar het blijft een ervaring waar ze veel van leren. De vrijwilligers komen uit heel verschillende achtergronden. Sommigen hebben net hun middelbare school afgerond en nemen een 'gap year', terwijl anderen al een masterdiploma op zak hebben. Voor de een is het de eerste keer dat zij van huis zijn, voor de ander een bewuste keuze om bijvoorbeeld naar Brussel te komen."
Pieter-Jan: "Een groot verschil met vroeger is dat ze nu altijd contact met thuis kunnen houden via internet of hun gsm. Dat is zowel een voordeel als een nadeel. We bespreken tijdens de vormingen hoe ze hiermee kunnen omgaan, vooral als het hier anders blijkt te zijn dan ze hadden verwacht. Het blijft hoe dan ook een ervaring met een enorme impact, en het is aan hen om eruit te halen wat erin zit."
Het blijft hoe dan ook een ervaring met een enorme impact, en het is aan hen om eruit te halen wat erin zit.
Waarom kiest JINT voor Destelheide en Hanenbos voor die vormingen?
Barbara: "Het fijne aan deze locatie is dat mensen uit verschillende plekken hier samenkomen en even kunnen landen. Destelheide ligt niet in een stad, dus deelnemers zijn wat meer op elkaar aangewezen. 's Avonds zitten ze samen in de bar, hebben ze tijd om elkaar te leren kennen, en zijn ze bijna gedwongen om met elkaar om te gaan (lacht). Wat ook bijzonder is: in Vlaanderen zijn verblijfscentra zoals Destelheide en Hanenbos uniek. In andere landen kennen ze dergelijke plekken nauwelijks."
Beeld: Stein van der Looij