Ruimte om te delen

Via het subsidieprogramma European Solidarity Corps haal je als gastorganisatie een Europese vrijwilliger in huis om een nieuwe wind door je organisatie waaien. Of je geeft een Vlaamse jongere de kans om andere oorden op te zoeken door ondersteunende/zendende organisatie te worden. Daar komt heel wat bij kijken, zowel voor de jongeren die erop uit trekken als voor de organisaties die hen op weg helpen of met open armen ontvangen. Gelukkig zorgt het subsidieprogramma niet alleen voor financiële ondersteuning, ook het Nationaal Agentschap (JINT voor Vlaanderen en Brussel) draagt haar steentje bij. 

Wij gingen in gesprek met Thomas Gits, die binnen JINT de ondersteuning van Vlaamse en Europese vrijwilligers opvolgt, en Mattias Buysens, die als freelance trainer en facilitator betrokken was in de ontmoetingsmomenten van vrijwilligers. 

JINT organiseert verschillende keren per jaar een On Arrival Training en ook enkele Mid Term Trainings. Zoals de namen al doen vermoeden is de On Arrival Training er om nieuwe vrijwilligers in Vlaanderen en Brussel te ontvangen, te begeleiden en ook samen te brengen met andere vrijwilligers. De invulling en aanpak verschilt wel soms: zo duurt die in Vlaanderen 6 dagen terwijl die in Wallonië bijvoorbeeld maar 4 dagen duurt. Er wordt een pedagogische aanpak gehanteerd maar er wordt ook gekeken naar wat voor soort groep van vrijwilligers het is en welke noden er zijn.

De Mid Term Training vindt ongeveer halverwege de vrijwilligerservaring plaats. Dat verschilt van vrijwilliger tot vrijwilliger omdat ze minimum 2 maanden tot maximum 1 jaar bij hun organisatie aan de slag gaan. Bij de Mid Term Training is de insteek persoonlijker. Vanaf de eerste sessie gaat het over: 'Waar hebben jullie nood aan na x aantal maanden vrijwilligerswerk?' en 'Welke onderwerpen leven er?' We werken met trainers die veel ervaring hebben en meteen kunnen inspelen daarop.

Daarnaast is er de European Solidarity Corps General Online Training, waar vrijwilligers zich kunnen voorbereiden op hun ervaring ofwel nadien extra vaardigheden kunnen verwerven.. Thomas: “Misschien niet heel populair maar wel zeer goed voor mensen die op individueel houtje willen bijleren over het Corps.”

Midden maart 2020 gaat het hele land op slot en ook voor al deze residentiële trainingen wordt een digitaal alternatief gezocht. Gelukkig is een groot deel van de trainingen in februari en begin maart 2020 nog fysiek, zij het met een verhoogde waakzaamheid, handgel en dergelijke. Voor de trainingen vanaf juni 2020 wordt er overgeschakeld naar een digitaal alternatief. 

Thomas: “Dat was met vallen en opstaan maar mijn conclusie was: it is better to have a digital On Arrival Training than no On Arrival Training at all. In 2019 zou ik dat zelf nooit geloofd hebben maar het is beter om jongeren online samen te brengen dan ze niet samen te brengen. Ondanks dat het online is, hebben de Europese vrijwilligers toch een moment gehad dat ze kunnen delen, informatie inwinnen en hun verhaal  doen. Daarna hebben we een volledig jaar digitale vormingen gedaan.” 
 

Vanuit de Europeers, een netwerk van jongeren die een internationale ervaring achter de rug hebben dankzij de subsidieprogramma’s Erasmus+ Jeugd of het European Solidarity Corps, komt het idee om geïsoleerde vrijwilligers samen te brengen aan de hand van betekenisvolle activiteiten. 

Thomas: “De Europeers begrepen de context waarin die jongeren ineens beland waren heel goed. Het isolement in een land dat je vreemd is, zeker als je daar nog maar net bent. Zo is het idee tussen een paar Europeers ontstaan: wat als we nu iets van ondersteuning aanbieden, in welke vorm dan ook. Dat creëerde een golf aan activiteiten voor en door Europeers en Europese vrijwilligers.”

Mattias:  “What’s Up had de bedoeling om ruimte te creëren, een ruimte waar jongeren ervaringen kunnen delen. Het is een gigantische meerwaarde als Europese vrijwilligers heel open kunnen communiceren over de moeilijkheden die ze meemaken, in een veilige ruimte. Ik was daarbij de facilitator en gaf het woord aan de jongeren zelf. Online ontmoetingen of online ruimte geven aan jongeren om te babbelen pak ik hetzelfde aan als offline. Ik zorg ervoor dat iedereen zich veilig voelt. Zo deden we een korte voorstelling online en maakten we gebruik van de break-out rooms zodat iedereen 1-op-1 gesprekjes kon hebben met elkaar. Ik probeer zo interactief mogelijk aan de slag te gaan en te zorgen dat iedereen met elkaar kan praten.”

Thomas: “Ik denk dat we rond de 54 Europese vrijwilligers bereikt hebben. Twee mensen deden in Ierland vrijwilligerswerk en woonden allebei in Dublin, op 3 km van elkaar. Via What’s Up leerden ze elkaar kennen en daardoor zijn ze koffies gaan drinken, samen gaan wandelen. Opeens hadden ze een buddy. Dat was de mooiste impact die What’s Up heeft gehad naar vrijwilligers toe. Er zijn nog mensen in soortgelijke situaties die bereid zijn om leuke dingen te gaan doen, ondanks corona.”

Mattias: “We merkten wel dat deelnemers na een tijdje online meetings beu raken. Daarom is er ook overgeschakeld naar offline ontmoetingen in Antwerpen, Brussel, Leuven en Gent van zodra het kon. Er waren heel veel vrijwilligers die nood hadden om elkaar in kleinere groep in het echt te zien. Als facilitator heb ik gefocust op het ongedwongen delen met elkaar.”

Vanuit het besef dat de vrijwilligers enorm geïsoleerd waren, ontstaat er een nieuw idee: een kamp voor vrijwilligers.  

Thomas: “Tussen januari 2021 en juni konden we alleen maar digitale trainingen geven in kleine groepjes van 10 tot 12 man. Het was duidelijk dat die mensen enorm geïsoleerd waren. Vanaf dat het kan wouden wij inzetten op vriendschappen bouwen tussen die deelnemers, hoe simpel dat het ook klinkt. Het beste wat we ze konden aanbieden was elkaar. Daarom hebben we een concept gelanceerd dat gefaciliteerd werd door 3 heel ervaren trainers, elk in hun eigen domein. Het hoofdaandeel van de activiteit was: met elkaar in verbinding komen.” 

De 32 ingeschreven jongeren staan vandaag de dag nog steeds in contact met elkaar en vormen zelfs een veel hechtere groep dan de meeste andere vrijwilligers die samen starten.  

Eigen aan het complexe België is dat er een Vlaams, Frans en Duistalig Nationaal Agentschap is voor het European Solidarity Corps, elk werkzaam  in hun gemeenschap. Maar uitwisseling verrijkt, en dat bleek ook uit gesprekken tussen de collega’s uit die verschillende organisaties. 

Thomas: “Ons netwerk wordt sterker als we op een nationaal niveau gaan nadenken over het European Solidarity Corps. Dat gaat van vorming voor vrijwilligers tot ondersteuning voor de organisaties”. 

Voor het eerst is er daarom een evenement voor organisaties en vrijwilligers die betrokken zijn bij het European Solidarity Corps in heel België: ENCORE. Oorspronkelijk was het evenement gepland in april 2020, nu gaat het eindelijk door op 15 april 2022 in La Tricoterie in Brussel. ENCORE wil interculturele ervaringen binnen de Belgische landsgrenzen aanmoedigen, waarbij het European Solidarity Corps een financieel duwtje in de rug kan geven.  

Thomas: “We hopen vooral in te zetten op ontmoeting tussen coördinatoren en stafmedewerkers die een stevige poot hebben in het European Solidarity Corps. We hopen dat  nieuwe mensen binnen het European Solidarity Corps daar kunnen leren van ‘ouwe rotten’ en omgekeerd. Dat jeugdwerkers die al 15 jaar in het veld zitten, beseffen dat ze bepaalde dingen anders zouden kunnen doen of tradities kunnen laten vallen in functie van nieuwe inspirerende voorbeelden.”

• Wil je graag een vrijwilliger uitsturen of ontvangen in je organisatie? Of heb je een idee dat jouw buurt of stad kan verbeteren? Ga aan de slag met subsidies van het European Solidarity Corps! Op europeansolidaritycorps.be/ vind je alle info. 
• Ontdek de projecten die organisaties al hebben kunnen verwezenlijken dankzij het European Solidarity Corps bij onze verhalen.